Şeker Sizi Aptallaştırıyor, Ama Omega-3’ler Zekanızı Geri Getirecek
Her ne kadar tam olarak uzlaşmamışsak da teoride biliyoruz ki yüksek-fruktozlu mısır şurubu (HFCS) sağlığa ters. Fruktozun kilo, karaciğer fonksiyonu, diyabet riski ve hatta kanser hücrelerinin büyümesi üzerindeki etkilerini anlamak için çok fazla çalışma yapılıyor. Ancak, bugüne dek fruktozun beyin fonksiyonları üzerindeki etkisini araştıranlar pek fazla değil. Araştırmacılar şimdi fruktozun katkıda bulunduğu beden hastalıkları listesi içine “sizi aptallaştırabileceğini” de koydular. Neyse ki, sağlıklı omega-3 asitlerince zengin bir diyet yeme bu durumu etkisiz hale getirecek gibi görünüyor.
Yeni bir araştırmada UCLA araştırmacılarının bir labirentde hereket etmeyi öğrenmeleri için birkaç gün verdikleri fareler var. Sonra bazı fareler omega-3 asitlerince zengin ya da ondan yoksun besinler yediler; bazı fareler düzenli su içme yerine fruktoz sıvısı içtiler. Her biri kendi diyetiyle altı hafta beslendikten sonra fareler labirente hatırlama becerilerini anlamak için geri kondular
Omega-3 diyetinden yoksun beslenenler, omega-3 diyetiyle beslenenlere göre labirenti daha yavaş tamamladı. Su yerine fruktoz sıvısı içenler bilişsel yetenekler söz konusu olduğunda üç grubun en kötüsüydüler.
Fareler aynı zamanda bedenlerinin –ve beyinlerinin- şekeri metabolize edişi ve genel fonksiyon bakımından önemli farklılıklar gösterdiler. Omega-3’süz diyetle beslenen farelerin daha yüksek insülin ve glukoz düzeylerinin yanı sıra daha yüksek trigliserid düzeyleri oldu. Gerçekte, fareler insülin direnci durumuna (diyabetin beilrtisi) girdiler, ancak bu da omega-3’lerin eklenmesiyle tersine çevrildi.
Belki en ilginci omega 3’süz farelerin beyinlerinin sinaptik aktivitede- beyin hücrelerinin birbirleriyle konuştuğu, öğrenme ve bellek için kritik bir araç- azalma göstermesiydi. “DHA yoksunu hayvanlar daha yavaştılar” diyor araştırmanın yazarı Fernando Gomez-Pinilla, “ve beyinleri sinaptik aktivitede düşüş gösterdi. Beyin hücreleri birbirine sinyal göndermede sorun yaşıyor bu da farelerin net bir şekilde düşünebilme yetisini ve altı hafta önce öğrendikleri yolu hatırlamalarını bozuyor.”
İnsülin yalnızca kan şekerini etkilemez aynı zamanda beyin hücrelerinin fonksiyon yaptığı yolları da etkiler. Dolayısıyla, insülin direnci durumunda olma beyin fonksiyonlarının gerisindeki neden olabilir. Gomez-Pinilla, fruktozun bir şekilde beyin hücrelerindeki insülinin etkisini ve özellikle de beynin etkin olarak fonksiyon yapabilmesi – net ve canlı düşünebilmemiz için bizim de- için gereken şekerin depolanması ve serbest bırakılması için nöronların sinyallerini engellediğini öneriyor.
Araştırma aynı zamanda günümüzde pek çok Amarikalıyı bezdiren metabolik sendrom gerçeğinin de bilişsel yeteneklerimizi olumsuz etkileyebileceğine işaret ediyor.
Hatırlanması önemli olan şey üretilen bütün fruktozların eşit olmadığıdır. “Önemli anti-oksidanları da olan meyvalarda doğal olarak bulunan fruktozdan söz etmiyoruz,” diye açıklıyor Gomez-Pinilla. “Üretilen besin ürünlerine tatlandırıcı ve koruyucu olarak katılan yüksek-fruktozlu mısır şurubundan daha çok endişeliyiz.”
Neyse ki, omega-3’ler fruktozun etkisine kısmen karşı koyuyor gibi görünüyor, gene de çok işlem görmüş , yüksek fruktozlu besinleri ilk elde azaltmak gerekiyor olsa da. Ve bedenlerimiz de iyi birer DHA üreticileri olmadığından beslenme ya da destek yoluyla sağlıklı yağ asitlerini almak olasılıkla iyi bir fikirdir. En iyi DHA kaynakları tuna ve somon gibi soğuk su balıklarıdır, ve vejeteriyenler için DHA deniz yosunu içinde (az miktarda) ya da konsantre deniz yosunu desteklerinde bulunur. Gomez her gün bir gram DHA tüketilmesini öneriyor.
Sonuç şu ki omega-3’ler beyinlerimizi koruyabilir –yalnız şimdi değil, gelecek yıllarda da. “Bulgularımız düzenli DHA tüketilmesinin beyni fruktozun zararlı etkilerine karşı koruduğunu öneriyor,” diyor Gomez-Pinilla. “Bu bankada para biriktirmeye benzer. Beyniniz için, gelecek hastalıklara karşı savaşacak fazladan yakıta gereksinim duyduğunuzda kullanabileceğiniz bir kaynak oluşturmak istersiniz.”
İlginizi çekebilir: Tatlı Düşkünlüğünden Kurtulmak İçin Yollar
~ Anonim
Bir cevap yazın