Evet, Sözler İncitebilir!
Asla, Asla Söylememelisiniz!
Eski bir çocukluk şarkısı var şöyle diyor: “Sopalar ve taşlar kemiklerimi kırabilir ama sözler asla incitmez beni.” Aslında sözlerin bizi yaralamakta, rahatsız etmekte ve kızdırmakta büyük güçleri var. Bu nedenle diğerlerine söyleyeceğimiz sözcükleri seçmeliyiz, özellikle hassas zamanlarında. İster çocuklarınızla, ister kocanızla, bir arkadaşınızla ya da bir meslekdaşınızla olsun işte ağzınızdan asla çıkmaması gerekenler:
Birisi Yas Tutarken
Söylemeyin:
“O şimdi daha iyi bir yerde.”
“O şimdi Jimmy amcayla.”
“Bir gün gene onunla olacaksın.”
Rahatlatmaya çalıştığınız birinin cennet ya da öte dünya konusunda güçlü bir inancı olduğundan çok emin olsanız bile, bunu gündeme getirmenin yardımı olacağını düşünmeyin. Bırakın yas tutan kişi devam etsin. Yasın ilk aşamalarında çok dindar bazı kimseler kendilerini, kaybettikleri sevdikleri için “daha iyi yerin” tam burada dünyada olduğunu hissederken bulduklarına şaşırırlar. O halde ne söylemelisiniz? İyi bir seçenek basitçe “kaybın için üzgünüm” demektir. Kalpten hissedildiği için bir klişe de olsa.
Birisi Depresyondayken
Söylemeyin:
“Gerçekten kendini toparlanmalısın.”
“Hayatta bu kadar nimete sahipken moralin nasıl bu kadar bozuk olabilir?”
“Yarın başka bir gün. Kendini daha iyi hissedeceksin.”
“Pireyi deve yapıyorsun. “
“Senden daha kötü olan pek çok insan var.”
Depresyon ciddi bir klinik gerektiren duygusal hastalıktır, insanın yaşam kalitesini bozar ve hatta intihara götürür. Kanserli bir kimseye toparlamalısın kendini demeyi düşünmezsiniz, depresyondaki kişiye de söylememelisiniz. Sıkıntı çekenin mutsuz hissetmekle hata yaptığını ya da duygularını kontrol etmesi gerektiğini ima etmek yalnızca hata yaptığı duygusunu arttırır bu da durumu daha da kötüleştirir. Depresyonu bazen mali kriz ya da boşanma gibi nedenler tetikler ancak görünüşte çekici hayatları olan pek çok insan depresyona girebilir – özellikle bu hastalık aile içinde varsa. Tanıdığınız birinin depresyonda olduğuna inanıyorsanız ona destek önerin ve nazikçe profesyonel yardım araması konusunda cesaretlendirin.
Birisi Hastayken
Söylemeyin:
“Hasta görünmüyorsun!”
“En azından biraz kilo kaybetmişsin!”
“Kardeşim bunu yaşadı ve korkunçtu. O, ……iken di.”
“Kardeşimde bu hastalık vardı ve hiçbir şey olmadı. O,…iken di.
“Umarım iyi bir sigortan vardır.”
Eğer bir insanın erken aşamada multiple sclerosis gibi bir hastalığı varsa ona iyi göründüğünü söylemek iyilikten çok daha fazla zarar verebilir. Durumun o kadar da kötü olmadığını hatta bunun onun kafasında olduğunu ima ediyorsunuz. Ayrıca eğer bir kimse bir hastalıktan –özellikle kanser- dolayı kilo kaybetmişse o zaman iltifat aslında iki mesaj taşır: 1. Bu olmadan önce şişmandın ve 2. İnce olmak iyi olmaktan çok daha önemli.
Bu soruna sahip bir kimseye böyle –olumu ya da olumsuz tarzda- davranarak bütün yaptığınız o kimsenin yaşadığınının önemini küçültmektir. Öte yandan, o kişinin yaşadığı hastalıktan kurtulmuş biriyseniz ya da ona tanısı konulan o hastalıkla kronik olarak yaşıyorsanız belki cesaret ve öğüt vermek için doğru yolu bulabilirsiniz. Ancak durum ne olursa olsun en iyi yolunuz o kişinin geçirdikleri için üzgün olduğunuzu söylemek ve sonra bir şekilde küçük de olsa –çiçekleri sulama, köpeği dışarı çıkarma, ayak işleri yapma, yiyecek getirme gibi- bir yardım teklif etmek. Ve sonra, kuşkusuz, sözünüzü tutmak.
Birisi Düşük Yaptığında
Söylemeyin:
“Her zaman gene hamile kalabilirsin.”
“Bebek olasılıkla normal değildi zaten.”
“Hiç değilse çok ilerlememişti.”
“Kız kardeşim üç düşük yaptı dolayısıyla ne hissettiğini biliyorum.”
Düşük çok gerçek bir kayıptır. Pek çok kadın hamile olduğunu öğrendiği dakikada fetuse bağlanır. Konuştuğunuz kişi bebek istemeye ve sahip olmaya düşükten sonra son vermiş olabilir ancak bu onun o bebeği sevdiği ve istediği gerçeğini değiştirmez. Gelecekteki çocuklar asla yer doldurucu olamazlar, dolayısıyla yapabileceklerini ima etmekten vazgeçin. Ayrıca başkalarının da düşük yaptığını bilmek sizin düşük yapmanın ne hissettirdiğini bildiğiniz anlamına gelmez. Bununla birlikte yine de kendi düşük yapma deneyiminizi paylaşmanız destekleyici ve rahatlatıcı olabilir. Genelde bu durumda söylenebilecek en iyi söz en basit olanıdır. “Üzgünüm” gerçekten yeter, özellikle söylediğinizi açıkça kastediyorsanız.
http://www.thirdage.com/attitude/what-you-should-never-never-say?page=4
~ Maurice Chevalier
Bir cevap yazın